Nysanin - powstaniec – strażak

Nowiny Nyskie

01/08/2019 17:00

W 75 rocznice wybuchu Powstania Warszawskiego przypominamy postać Józefa Gradowskiego. Powstańca warszawskiego i powojennego komendanta nyskiej straży pożarnej.

Wśród uczestników Powstania Warszawskiego można natrafić na postać por. Józefa Gradowskiego. Jego losy po wojnie splotły się z Nysą, gdzie od 1947 r. był komendant Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej w Nysie.

Józef Gradowski urodził się w 1900 r. W momencie wybuchy wojny był strażakiem. Brał udział w wojnie obronnej w 1939 r. Jako podoficer Straży Pożarnej uczestniczył w obronie Warszawy, za co został odznaczony Krzyżem Walecznych. W latach 1939-1944 był członkiem konspiracji: Strażacki Ruch Oporu "Skała” - I Okręg Warszawa - szef przerzutów grup sabotażowych. W latach 1942-1943 jako strażak IV Oddziału Straży Pożarnej przy ul. Chłodnej uczestniczył w akcji pomocy dla mieszkańców pobliskiego getta, do którego w dniach powstania (kwiecień - maj 1943) kanałami dostarczano broń, amunicję i środki opatrunkowe.

Był członkiem oddziału Armii Krajowej - Grupa "Północ" - oddział straży pożarnej, następnie Komenda Placu Śródmieście-Południe - III oddział straży pożarnej (Krucza 5) - dowódca.

Szlak bojowy
Stare Miasto - kanały - Śródmieście. Na Starym Mieście uczestniczył w gaszeniu pożarów m.in. w Pałacu Mostowskich, na Wąskim Dunaju, Miodowej, w Ratuszu i Katedrze, w kościele i klasztorze sióstr Kanoniczek przy pl. Teatralnym oraz w PWPW przy ul. Sanguszki 1.

Po powstaniu wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Od 1947 r. był komendantem Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej w Nysie (do 1969 r). Zaangażowany w odbudowę Nysy, a także w działalność społeczną; w Polskim Czerwonym Krzyżu, Lidze Obrony Kraju, Związku OSP, Pomocy Społecznej. Pełnił funkcję Przewodniczącego Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Nysie. Po przejściu na emeryturę; w 1974 r. z Nysy przeprowadził się do syna i zamieszkał w Częstochowie. Zmarł w 1979 r.

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego -baza uczestników PW