Zmarł Franciszek Winiarski. Internowany, czołowy działacz pierwszej "Solidarności"

W dniu 18 października 2024 r. zmarł Franciszek Winiarski, jeden z czołowych działaczy „Solidarności” w województwie opolskim. 

Franciszek Winiarski urodził się 24 lutego 1938 r. w Kozłowie na ówczesnych polskich Kresach Wschodnich. W okresie powojennym, do końca życia mieszkał w Nysie. Z zawodu technik budowlany, był właścicielem zakładu rzemieślniczego w Prudniku. 
W 1981 r. współorganizował struktury „Solidarności” Indywidualnego Rzemiosła w województwie opolskim. Został wiceprzewodniczącym Wojewódzkiej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Rz „Solidarność”.   

 I krajowy zjazd "Solidarności Indywidualnego Rzemiosła"

Po wprowadzeniu stanu wojennego, w lutym i marcu 1982 r., współorganizował obronę dla działaczy prudnickiej „Solidarności”, sądzonych w związku z przeprowadzeniem przez nich protestacyjnej akcji ulotkowej. W sierpniu 1982 r. przyłączył się do głodówki protestacyjnej przeciwko stanowi wojennemu, prowadzonej najpierw na Jasnej Górze w Częstochowie, a następnie w Gdańsku, w mieszkaniu Anny Walentynowicz. W dniu 30 sierpnia 1982 r. został zatrzymany w areszcie, a następnie internowany w wyniku najścia Służby Bezpieczeństwa na mieszkanie Anny Walentynowicz. Do 9 grudnia 1982 r., jako jedyny mieszkaniec województwa opolskiego, przebywał w ośrodku odosobnienia w Strzebielinku w ówczesnym województwie gdańskim. W późniejszym czasie, w wyniku zakulisowych działań SB, został odwołany ze stanowiska prezesa Spółdzielni Rzemieślniczej w Prudniku.   

W 1984 r. wraz z Janem Naskrętem współorganizował akcję ulotkową na rzecz bojkotu wyborów do rad narodowych. W związku z tym został zatrzymany przez SB, a następnie aresztowany (od 5 lipca 1984 r.). Prowadzone w tej sprawie śledztwo zostało umorzone na mocy amnestii z dnia 21 lipca 1984 r. 
W latach 1986-1988 był członkiem jawnie działającej Tymczasowej Rady Regionalnej Śląska Opolskiego NSZZ „Solidarność”. W kwietniu 1988 r., wraz z grupą innych osób, został zatrzymany przez SB pod zarzutem udziału w nielegalnym zebraniu działaczy TRR NSZZ „Solidarność” na terenie Nysy. W czerwcu 1988 r. został ukarany karą grzywny przez rejonowe kolegium ds. wykroczeń w Nysie. Wraz z nim ukarani zostali również Janusz Sanocki, Stanisław Tkacz, Eugeniusz Wyspiański, Jan Naskręt i Jadwiga Mielnik.  
Wraz z innymi działaczami miejscowej „Solidarności” był stałym uczestnikiem corocznych pielgrzymek ludzi pracy na Jasną Górę, a także diecezjalnych pielgrzymek do tego sanktuarium. Brał wielokrotnie udział także w innych przedsięwzięciach religijno-patriotycznych, występując pod transparentem z nazwą „Solidarności”. 

Franciszek Winiarski z synem Krzysztofem podczas nadania Krzyża Wolności i Solidarności w 2022 roku 

Odznaczony: Odznaką Honorową „Za Zasługi Dla Województwa Opolskiego”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2019), Krzyżem Wolności i Solidarności (2022).     

Franciszek Winiarski z córką Grażyną podczas nadania Krzyża Wolności i Solidarności

Opracował: Zbigniew Bereszyński  

foto: archiwum rodzinne