Aktywizujemy lokalne społeczności i dbamy o dziedzictwo!

Powiat Nyski jako pierwszy w kraju wprowadził własny, autorski program „Odnowy wsi w powiecie nyskim”. Podczas realizowanej wspólnie z gminami inicjatywy na rzecz rozwoju środowisk wiejskich przeznaczono już ponad 1,5 miliona złotych, a wartość zrealizowanych projektów wyniosła ponad 9 milionów. Realizacja powiatowegoprogramu nie tylko odmieniła oblicze wielu miejscowości, odniosła jeszcze jeden bardzo pozytywny skutek. Nauczyła mieszkańców pisania projektów, dzięki czemu mogą sięgać po jeszcze więcej dla swoich małych ojczyzn.

„Odnowa wsi” to metoda rozwoju obszarów wiejskich, która odnosi się do pełnego spektrum potrzeb człowieka oraz jego problemów, wynikających z zamieszkiwania na obszarach wiejskich. Program ten sięga po oddolne inicjatywy, aktywizuje lokalne społeczności. Cel przeobrażeń na wsiach to nie tylko dbałość o ład przestrzenny, estetykę, ale również zmiana mentalności mieszkańców, ich dbałość o dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze.
„Odnowa wsi” ma też na celu kształtowanie poczucia odpowiedzialności mieszkańców za przyszłość swoich małych ojczyzn.
Doceniając zaangażowanie coraz większej liczby wsi w ogólnopolski program Odnowy Wsi Starostwo Powiatowe w Nysie rozpoczęło realizację własnego, autorskiego „Powiatowego Programu Odnowy wsi”, a Powiat Nyski był pierwszym w Polsce, który w sposób instytucjonalny wspólnie z gminami zaczął wspierać obszary wiejskie.

Pierwsze konsultacje dotyczące projektu odbyły się w 2000 roku, a opracowany i przyjęty w 2003 roku regulamin zakładał wspieranie zadań wykonywanych na wsiach poprzez powiat i gminy w części po 1/3 kosztów zadań.
Począwszy od 2004 roku do starostwa zaczęły napływać sporządzone zgodnie z regulaminem wnioski o wsparcie realizowanego projektu. Każdy z nich musiał być zaakceptowany przez gminę. O ile w 2004 roku takich wniosków wpłynęło 16, to w 2017 już 89!
Początkowo zgłaszane do programu zadania były związane z modernizacją i doposażeniem świetlic, obecnie środki są przeznaczane na organizację terenów zielonych, placów zabaw i miejsc rekreacji.
Doceniając efekty i rozmiar realizacji programu corocznie w budżecie powiatu zapewniane są środki na jego współrealizację. 
W 2021 roku przeznaczono na ten cel kwotę 100 000 zł. Dla zobrazowania skali realizacji zadań jak i udzielonego wsparcia przez powiat należy przytoczyć kilka liczb: w latach 2004 – 2020 przyznano dotację w kwocie 1 527 000,00 zł, a całkowity koszt ww. zadań to 9 857 085,79 zł.

Podsumowanie tego programu następuje podczas Święta Powiatu Nyskiego, które odbywa się w czerwcu. Wręczone są wówczas nagrody dla najlepszych przedsięwzięć. Ponadto, podczas tego święta prezentują się ze swoimi lokalnymi produktami Koła Gospodyń Wiejskich (po jednym z każdej gminy) na stanowiskach przez siebie zaaranżowanych, za co otrzymują nagrody. W roku 2020 ze względu na panującą pandemię Święto Powiatu Nyskiego nie odbyło się.
Program „Odnowa Wsi”  to nie jedyne działanie z zakresu wsparcia obszarów wiejskich. Od 2012 roku organizowany jest także konkurs „Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi w powiecie nyskim” W ramach tego przedsięwzięcia rozliczono zadania na łączną kwotę ponad 68 tys. zł. Konkurs jest organizowany przez Starostwo Powiatowe w Nysie, które w ramach własnego budżetu wyodrębnia pulę na wsparcie ważnych inicjatyw społeczności lokalnych realizujących zadania w ramach programu „Odnowa wsi”.Celem konkursu jest pobudzenie aktywności mieszkańców obszarów wiejskich powiatu nyskiego do realizacji oddolnych inicjatyw mieszkańców przy zachowaniu dziedzictwa kulturowego na poziomie sołectwa.
Kolejnym modelowym przykładem współpracy na rzecz wspierania obszarów wiejskich jest współorganizacja imprez kulturalnych takich jak np. Noc Świętojańska w miejscowości Biała Nyska czy Festiwal Pierogów we Włodarach. Najbardziej znaną zaś imprezą współtworzoną przez Powiat i propagującą kulturowe dziedzictwo wsi jest Turniej Wasserball w Przechodzie. Zawody są bardzo widowiskowe i polegają na tym, że dwie drużyny strażackie, wyposażone w pompy i węże, za pomocą strumienia wody przepychają piłkę do bramki przeciwnika. Boisko urządzone jest na rzece, a zawodnikom zdarza się nawet wpaść do wody. Wasserball to stara śląska gra. Pierwsze mecze były rozgrywane już przed II wojną światową. Impreza doczekała się rangi międzynarodowej i mistrzowskiej jako nieoficjalne mistrzostwa Europy w piłce prądowej.
Gra łączy w sobie zabawę, rywalizację i ćwiczenia strażackie.

Podsumowując, Powiatowy Program Odnowy Wsi przynosi olbrzymią korzyść społecznościom lokalnym – mowa tu o sferze materialnej, gospodarczej, jak i sferze związanej z kultywowaniem lub tworzeniem nowych tradycji.
Realizacja programu „Odnowa wsi” odmieniła oblicze wielu miejscowości i odniosła jeszcze jeden bardzo pozytywny skutek. Nauczyła mieszkańców pisania projektów, co pozwala im aplikować po środki z innych źródeł zewnętrznych, w tym unijnych.